پس از آنکه با سواستفاده تبلیغاتی از نام ائمه شماری
از موسسات مالی و اعتباری مجاز و غیرمجاز شکل گرفت که برخی از آنها با عدم
توان پرداخت بدهی عمومی همراه شد، اکنون شاهد شکل تازه‌ای از بهره برداری
تبلیغاتی از نامه ائمه در تبلیغات برخی برندها هستیم؛ رویکردی که قطعاً
باید با درس گرفتن از تجربیات پیشین، از استمرارش جلوگیری شود.
به
گزارش «تابناک»؛ بهره برداری تبلیغاتی از نام ائمه به شکل گسترده و هدفمند
با رشد سرطانی موسسات مالی و اعتباری و صندوق‌های قرض الحسنه شکل گرفت که
اکثرشان فاقد مجوز از بانک مرکزی بودند اما شماری نیز با مجوز بانک مرکزی
از همین عناوین استفاده می‌کردند. شماری از بانک‌ها نیز نه در عنوان‌شان،
بلکه در طرح‌های جذب سرمایه‌شان اقدام به استفاده از عناوین مقدس عمدتاً
مرتبط با چهارده معصوم می‌کردند.
بهره برداری
از این عناوین در پسوند و پیشوند موسسات مالی و اعتباری در ابتدا حساسیت
برانگیز شد اما وقتی شماری از این بانک‌ها نتوانستند به تعهدشان در قبال
سرمایه هایی که از مردم گرفته بودند، عمل کنند، جنجال آغاز شد و این نگرانی
به وجود آمد که اینم رویکرد در نهایت به اعتقادات مردم و به ویژه مال
باختگان که طیف وسیعی از مردم را تشکیل می‌دادند، آسیب وارد کند و اینجا
بود که بانک مرکزی وارد شد.
در یکی از
بخشنامه‌های بانک مرکزی در سال 1391 تاکید شده است: «پیرو بخشنامه شماره
187782/91 مورخ هجدهم مهر ماه سال جاری در خصوص استفاده از نام مقدس ائمه
اطهار مجدداً تاکید می شود: شرکت های تعاونی اعتبار و صندوق های قرض
الحسنه‌ای که از اسامی مقدس 14 معصوم (ص) استفاده نموده اند، باید هر چه
سریع تر نسبت به اصلاح تابلوی خود اقدام نمایند...
...بدیهی
است هر موسسه، شرکت تعاونی اعتبار و صندوق قرض الحسنه که از اسامی این
بزرگواران استفاده نموده است، بایستی هرچه سریع تر نسبت به اصلاح تابلوی
خود اقدام نماید. در غیر این صورت، روند صدور مجوز آن متوقف خواهد شد و بر
اساس قانون تنظیم بازار غیر متشکل مصوب سال یک هزار و سیصد و هشتاد و سه و
تبصره 1 و 3 ماده 96 قانون برنامه پنجم توسعه، نیروی انتظامی از ادامه
فعالیت آن جلوگیری به عمل خواهد آورد.»
بسیاری
از مجموعه مالی و اعتباری و قرض الحسنه این بخشنامه را رعایت کردند و برخی
دیگر نیز حاضر به اجرای این قطعنامه نشدند. در این شرایط انتظار می‌رفت
سایر نهادهای نظیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که نهاد ناظر و صاحب اختیار
در حوزه تبلیغات است، پیش از بخشنامه سال 1391 بانک مرکزی وارد عمل می‌شد و
با همکاری مراجع قضایی و ضابطین نسبت به اصلاح این رویه اقدام می‌کرد،
همانگونه که یک شبه تابلوی نوتابار از در هزاران مغازه جمع آوری شد.
در
چنین شرایطی یک رویداد تازه باعث جلب توجه شد و آن هم نصب تعداد قابل
توجهی تابلوی تبلیغاتی توسط برخی برندها در سطح شهر است. در عمده این
تابلوها که از ابتدای محرم به چشم می آید، تصویری مناسبتی یا جمله‌ای از
ائمه درج شده و در ادامه شعار تبلیغاتی برند به نگارش درآمده است. این بهره
برداری تبلیغاتی آشکار از معصومین به ویژه امام حسین (ع) نشان می‌دهد در
این زمینه نه تنها قانون گذاری، بلکه نظارت جدی نیز وجود ندارد.
به
نظر می‌رسد باید از تجربه آنچه درباره موسسات مالی و اعتباری رخ داد، درس
گرفت و اجازه تکرار چنین اتفاقی را در وسعت بیشتر نداد. برندها می‌توانند
سراغ سلبریتی‌ها بروند و از آنها برای تبلیغات شان استفاده کنند و در نهایت
اگر محصول با مشکل جدی مواجه شد، سلبریتی که بدون اطمینان از کیفیت کالا
به تبلیغ یک محصول پرداخت، به لحاط برندینگ آسیب می‌بینید و در عین
اعتقادات مذهبی مردم نیز آسیب نمی‌بینید.