(به بهانه پیشنهاد دکتر غلامی برای وزارت علوم) علیرضا طاهری نیا پژوهشگر علوم اجتماعی
کد خبر: ۵۱۵۳۹۳
تاریخ انتشار: ۰۵ آبان ۱۳۹۶ - ۲۳:۵۳ 27 October 2017
در ادبیات سیاسی منشاء قدرت به شکل های مختلف نمود پیدا می کند.. اما به نظر نگارنده سرمایه اولین پایه های قدرت را شکل می دهد. افرادی که در یک یا چند بعد از ابعاد سرمایه(اقتصادی؛ اجتماعی؛ فرهنگی؛ نمادین ..) از جایگاه مناسبی برخوردار باشد به تبعه آن در آن حوزه صاحب قدرت می گردند.

اما حوزه سیاست از چنان گسترده گی برخوردار است که ذی نفوذان هر یک از ابعاد فوق تلاش می کنند که سهم خود را از حوزه ی سیاست افزایش دهند. بازی سیاست در سطوح کلان چیزی بیش از بازی های کودکان کوچه ها را به نمایش نمی گذارد که به ناچار باید بر قامت آن لباس استدلال و عقلانیت بپوشانند.

بارزترین تبلور این عرصه؛ کنش های حزب گرایانه ای است که در ایران در قالب دو طیف گسترده ی اصول گرا و اصلاح طلب نمود پیدا می کند. جلوه های اصول گرایی و اصلاح طلبی متاسفانه بیش از آنکه در اندیشه ها و عملکرد افراد و گروه ها دیده شود بر "روایت ها و افراد" متکی گشته است. غبار "طیف نمایی" به گونه ای بر عرصه ی سیاست سایه افکنده است که به نظر می آید پیش از آنکه بتوان بر احزاب تکیه نمود و فعالیت های حزبی متداوم(قولا و عملا) را مبنای تصمیم گیری قرار داد باید به روایت ها چشم دوخت و نقل افراد را مبنای پذیرش اصول گرا بودن و یا اصلاح طلب بودن یک فرد قلمداد نمود. 

آفت "روایت محوری" و "شخص مبنایی" در عرصه سیاست ایران باعث گردیده است تا از پدیده ای که نگارنده آنرا " خود معیار انگاری سیاسی" می نامد؛ صحبت شود. این معدود "خود معیار انگارهای سیاسی" بر اساس منافع شخصی تصمیم می گیرند و در این تصمیم گیری است که فردی را خودی و یا غیر خودی قلمداد می نمایند و با دست آویز قرار دادن آن بخش از ارزش های حزبی "دلخواه " در رد و یا تایید یک نفر همت می گمارند که پایان این نوع نگاه "حذف همه بجز من" خواهد بود.

وزیر پیشنهادی علوم که نامش این روزها در صدر اخبار داخلی قرار دارد؛ در چالش عرصه ی سیاست مورد حمله قرار گرفته است. دکتر غلامی با اینکه خود را صراحتا اصلاح طلب معرفی کرده و بر عضویت خود در انجمن اسلامی مدرسین تاکید نموده است اما گروهی از"خود معیارهای سیاسی" می گویند؛ هر چند خود می گوید اصلاح طلب هستم ولی در واقع معتدل یا اصول گراست. جالب تر اینکه در همین فضای مطبوعاتی اصول گراها تیتر زده بودند؛ گزینه پیشنهادی وزارت علوم از جریان اصلاح طلب می باشد. برای"خود معیارهای سیاسی" بهانه یکی است اما ادبیات سیاسی آنها متفاوت است.

این داستان تنها به وزیر علوم یا به همین فضای این روزها محدود نمی شود به گونه ای که اگر اصول گرایی تنه اش به اصلاح طلبی خورده باشد و یا اصلاح طلبی با قلم به نقد همفکرانش پرداخته باشد؛ از دایره ی آنان خارج می گردد. بدین ترتیب از برآیند این قضاوت ها چنین بر می آید؛ کسانی که شعار همگرایانه را به شعار "یا بر من یا با من" تقلیل داده اند و قائل به دسته بندی طیفی و نسبی نیستند؛ منافع شخصی را بر منافع اکثریت ترجیح خواهند داد.

تولد هر روزه ی احزاب و گروه های سیاسی جدید در بدنه جریان های سیاسی نشان از آن می دهد که می توان اصلاح طلبی و یا اصول گرایی را جوری دیگر دید و یا آنکه ایده ای جدید مطرح نمود یعنی اصلاح طلب و یا اصول گرا بوده و مشی اعتدالی داشت. البته شاید همین کنش های سیاسی بستر رویش ها و آرایش های نوینی گردد که این نیز برکت و نعمتی دیگر است.

سخن پایانی: امیدوارم که روز یک شنبه نمایندگان مجلس فارغ از مطالبات فردی و بر مبنای انصاف و بسترهای موجود اجتماعی؛ اقتصادی و ... توانایی های وزرای پیشنهادی را مورد بررسی قرار دهند. 
علیرضا طاهری نیا
پژوهشگر علوم اجتماعی
 



اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار