سمور سنگی
نام علمی : Martes foina
نام انگلیسی: Stone Marten,Beech Marten
نام فارسی: سمور سنگی
پراکندگی:
(ايلام: سياوَلِه) (بلوچي: سامور) (تركمني: پِرسي گُوزَن) (تركي: سُوسار) (كردي: سمورده، دِلَك) (كرماني: خز) (لري: دَله) (مازندراني: دَله)
مشخصات:
جثهاي به اندازه گربه خانگي دارد. بدن كشيده و استوانهاي، پوزه دراز، گوشها نسبتاً بزرگ و كاملاً گرد، دم نسبتاً بلند و پشمالو، پاها كوتاه، ناخنها بلند و نيمه جمع شوندهاند. كف پا از موهاي پراكندهاي پوشيده شده است به همين دليل رد اين حيوان كاملاً مشخص نيست. پوشش زمستاني، بلند و قهوهاي رنگ است. لكه سفيد و پهني در ناحيه زير گلو دارد كه در پايين دو شاخه ميشود و به طرف دستها امتداد مييابد (در مواردي نادر لكه سفيد كوچك بوده يا وجود ندارد).
اندازهها:
طول سر و تنه 40 تا 54 سانتيمتر، دم 22 تا 30 سانتيمتر، ارتفاع 12 سانتيمتر، وزن 1 تا 5/2 كيلوگرم.
زيستگاه: در اكثر زيستگاههاي كشور اعم از خزري، بياباني و بلوچي، ارتفاعات حدود 40000 متر تا سواحل دريا زندگي ميكند. گاهي در اماكن مسكوني نظير باغها، آغل حيوانات، پاركها ساكن ميشود.
پراكندگي: اكثر مناطق ايران از آذربايجان تا مناطق ساحلي جنوب.
پراكنش جهاني: اروپا و آسيا.
عادات:
شبگرد است. اوايل غروب فعال ميشود. به صورت انفرادي زندگي ميكند. قلمرو خود را با مدفوعش مشخص ميكند. لانه را معمولاً در سوراخ درختان و شكاف صخرهها و زير شيروانيها ايجاد ميكند. بسيار زرنگ و سريع است. دويدن، با جست زدن و پريدن همراه است. به خوبي از درختان بالا ميرود. قادر است سنجاب و سنجابكها را بر روي درختان تعقيب و شكار كند. در كمپينگ پارك ملي گلستان يك سمور سنگي با چابكي و سرعت زياد از درختي كه در مجاورت ما قرار داشت بالا رفت و اشكولي را شكار نمود.
غذا:
اكثراً از جوندگاني نظير موش، سنجاب، اشكول و پرندگان، جوجه و تخم آنها، مهرهداران كوچك، حشرات و ميوهها تغذيه ميكند. گاهي اوقات نيز به مرغ و خروس حمله ميكند كه مواردي از آن در منازل و باغهاي فرمانيه در شهر تهران مشاهده گرديد. در مواقعي كه تعداد طعمه زياد باشد با گاز گرفتن سر آنها همگي را ميكشد و سپس يكي يكي را به لانهاش منتقل مي كند. برخي با ديدن تعداد زياد حيوان تلف شده كه فقط سر آنها آسيب ديده است چنين تصور ميكنندكه آنها براي مكيدن خونشان كشته شدهاند كه واقعيت ندارد. در پارك ملت واقع در شمال شهر تهران يك شب سموري وارد محل نگهداري كبوتران اهلي شد و ظرف مدت كوتاهي 16 كبوتر را كشت.
توليدمثل:
احتمالاً در تابستان جفتگيري ميكند آبستني با تأخير باروري همراه است. در اوايل بهار تعداد سه تا چهار بچه ميزايد ولي ممكن است به هشت بچه هم برسد. احتمالاً در 18 ماهگي بالغ ميشود طول عمر در اسارت حدود 18 سال است.
وضعيت فعلي:
همه ساله تعداد زيادي از آنها شكار ميشوند، يا در اثر تصادف با اتومبيل از بين ميروند، در بعضي مناطق كاهش چشمگيري در جمعيت آنها ديده ميشود. در برخي از مناطق جنوب كه از طعمه مسموم به منظور كشتن و دستيابي به پوست اين حيوان استفاده ميگردد، تعداد آن به شدت كاهش يافته است. در گذشته شغل سمورگيري در بسياري از مناطق كشور رايج بود و همه ساله هزاران قطعه پوست اين حيوان به بازار عرضه ميشد، تلههايي كه با استفاده از سنگ و ديگر مصالح در برخي از مناطق نظير پارك ملي بختگان براي گرفتن سمور ساخته شده است هنوز وجود دارد.
به گزارش تابناک و به نقل از روابط عمومی اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ازنا: یک سمور سنگی که باعث کشته شدن تعدادی مرغ در منزل یکی از اهالی دهستان دربند شده بود توسط سگ های محلی گرفتار و دچار آسیب دیدگی از ناحیه سر و گردن گردید اما بلافاصله توسط یکی از ساکنین، از دست سگ ها نجات یافته و جهت درمان و تیمارداری به اداره حفاظت محیط زیست این شهرستان تحویل داده شد.
*این پستاندار پس از مراقبتهای چند روزه شبکه دامپزشکی شهرستان و اطمینان از بهبودی کامل و توانایی لازم برای زیستن،در محل زیستگاه خود (دامان پناهگاه حیات وحش سفید کوه ازنا) رهاسازی شد.
* این جانور شبها برای شکار از لانهاش خارج میشود و به لانههای مرغان و کبوتران حمله میکند و با بیرحمی شدید آنها را میکشد.